تجسمی‌آنلاین: مریم محمدی: در نگاه نخست آثار رنگارنگ و درخشان فرشچیان به کلی متفاوت با سنت چند صد ساله نگارگری ایران به نظر می‌آیند، اما با اندکی تعمق می‌توان نقطه‌های پیوند آن را با هنر ایرانی بویژه هنرهای سنتی اصفهان، زادگاه فرشچیان بازیافت.

محمود فرشچیان بی‌شک مشهورترین نگارگر معاصر ایران است. آثار او نه تنها نزد هنرشناسان، بلکه نزد مردم نیز از مقبولیتی خاص برخوردار است. در خانه هر ایرانی که به امام سوم شیعیان عشق می‌ورزد و مظلومیت امام حسین (ع) و یارانش را می‌ستاید، تصویری از اثر «عصر عاشورا» فرشچیان وجود دارد. موزه فرشچیان در مجموعه فرهنگی تاریخی سعدآباد تهران آثار شاخصی از این استاد نگارگری ایرانی را در معرض تماشا قرار داده است.
در نگاه نخست آثار رنگارنگ و درخشان فرشچیان به کلی متفاوت با سنت چند صد ساله نگارگری ایران به نظر می‌آیند، اما با اندکی تعمق می‌توان نقطه‌های پیوند آن را با هنر ایرانی بویژه هنرهای سنتی اصفهان، زادگاه فرشچیان بازیافت. رابرت هیلن براند، استاد برجسته هنر اسلامی دانشگاه ادینبورگ انگلستان می‌نویسد: «محمود فرشچیان با پیشینه هنر ایرانی به خوبی آشناست، اما به شیوه غیرقابل تقلید خود نقاشی می‌کند که به هیچ روی با اسلوب‌های پیشین هنر ایرانی اشتباه نمی‌شود. او روایتگر پیغام مستقل خویش است. بدین روال، نقاشی‌های او بازتابی از جهان‌بینی کاملاً فردی اوست و تنها در وهله دوم، توان و ظرفیت جاودانی هنر ایرانی در بازآفرینی خود، برخورداری دوباره از شکل‌های پیشین به شیوه‌های شگفت‌انگیز، تمرکز بر جزییات به شیوه‌ای کمابیش ریزبینانه و تلفیق ایده‌های فراایرانی با جهان اندیشه ایرانی را به منصه ظهور رسانده است».

آثار فرشچیان در خط و رنگ بازتابی هرچند دور و کاملاً کمرنگ از نگارگری عصر صفوی (سده یازدهم هجری قمری) را در خود دارند. استوارت کری ولش، ایران‌شناس شهیر و سرپرست بخش هنرهای اسلامی و هندی موزه ساکلر دانشگاه هاروارد به درستی این نکته را متذکر می‌شود که: «نگاهی به آثار فرشچیان به خوبی نشان می‌دهد که سلیقه او در زمینه منابع هنر ایران به مرور زمان متحول شده و تکامل یافته است. اگر نقاشی‌های اولیه او یادآور رضا عباسی و مکتب او بوده، کارهای بعدی‌اش آثار سلطان محمد را به خاطر می‌آورد».

پیچ و خم‌ها، فراز و نشیب‌ها و در هم فشردگی تصاویر و رنگ‌ها که در آثار فرشچیان دیده می‌شود، همه در خدمت بازآفرینی فضایی رویایی است. نگاه او به جهان خوشایند، اما در عین حال هراس‌آور است. اگر ابلیس در ورای توده درهم‌پیچیده ابری کمین کرده، زیبایی تصویر حد فاصلی میان او و بیننده ایجاد می‌کند. وی گاه گره موزون شال خوبرویی را به کمند شیطان منتهی می‌سازد، گاه از شمشیر برّان، نقشی دل‌انگیز می‌سازد. در آثار فرشچیان خطوط راست و بی‌انحنا، مگر در بعضی نقوش معماری و کاشیکاری کمیاب است. انسان‌ها و حیوانات همه در حرکتند و فرم‌ها همه سیال و اثیری و مه‌آلود.