افغانها به دنبال ثبت «نقاشی مینیاتور کمال‌الدین بهزاد» در یونسکو

به گزارش تجسمی آنلاین، اخیراً پرونده‌ای با عنوان «مینیاتور کمال‌الدین بهزاد» از سوی افغانستان برای ثبت در فهرست انتظار یونسکو پیشنهاد شده است، که این اقدام با واکنش افکار عمومی در ایران از این نظر مواجه شد که هنر ایران به نام یک کشور دیگر تصاحب و ثبت خواهد شد، چنان‌که در سال‌های اخیر این روند پرتکرار بوده است. هرچند که یونسکو در این مورد دیدگاه متفاوتی دارد و قائل به مالکیت مطلق درباره میراث ناملموس نیست.  

در این زمینه علیرضا ایزدی، مدیرکل دفتر ثبت آثار تاریخی و حفظ و احیای میراث معنوی و طبیعی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، در گفت‌وگو با ایسنا به تشریح روند ثبت آثار فرهنگی، امکان مشارکت بین کشورها و اهمیت احترام به میراث مشترک پرداخت و اظهار کرد: «یک خواهش همیشگی از دوستانِ مجموعه آموزش و پرورش دارم، شما موظف و مکلف به فرهنگ‌سازی هستید، ما هم یک میزان توان داریم. اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازیِ من و رسانه، بخش بسیار ناچیزی از گستره جغرافیایی این سرزمین را دربر می‌گیرد، اما به هر حال، کنوانسیون ۲۰۰۳ یونسکو به هیچ‌وجه موضوع مالکیت را مطرح نمی‌کند. درست است؛ شما می‌توانید بگویید، فرش واقعاً خاستگاهش سرزمین ماست. من هم نمی‌گویم این جغرافیای یک‌میلیون و ششصد و چهل‌وهشت هزار کیلومتر مربعی، بلکه منظورم جغرافیای فرهنگی ایران است.»

او افزود: «واقعیت این است که بخش زیادی از میراث فرهنگی در این منطقه ریشه‌های مشترک دارد و کشورهایی مثل ایران، افغانستان و تاجیکستان در یک حوزه تمدنی گسترده شکل گرفته‌اند. بنابراین طبیعی است بسیاری از عناصر فرهنگی بین این سرزمین‌ها مشترک باشد. اما در شرایط امروز نمی‌توان برای این میراث «مالکیت مطلق» تعریف کرد. مثلاً شما نمی‌توانید بگویید فرش فقط و فقط متعلق به یک کشور است. ممکن است در قندوز افغانستان طرح و پیشینه‌ای ارائه شود که با نقوش ترکمنستان یا بخش ترکمن ما شباهت داشته باشد. این شباهت‌ها نشانه همان پیوند تاریخی است و باید برای آن احترام قائل شد.»