سرویس‌های خبری
شناسه خبر : 23874
تاریخ انتشار : 1399/06/23 10:12

سبک‌شناسی نگاره‌های «ورقه» و «گلشاه»



پژوهش «سبک‌شناسی نگاره‌های ورقه و گلشاه» با هدف بررسی و واکاوی نسخه مورد نظر بر اساس ساختار نگاره‎ها در گروه پژوهشی هنرهای سنتی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری انجام شد.

به گزارش تجسمی آنلاین و به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، عضو هیئت علمی پژوهشگاه و مجری این طرح گفت: سنت مصورسازی نسخ و شرافت بخشیدن به صفحات حامل نفحات اندیشه که از ذهن وقّاد ادبا و حکما برخاسته و توسط خامه توانای کاتب و قلم اعجاز نگارگر، ساحت قرطاس را ملک طلق خود ساخته، همواره منادی فرهنگ و هنری است که عینیت یافتگی فاخر خود را به رخ هنر دیگر بلاد کره خاکی کشیده و آنان را در بحر اعجاب غوطه­‌ور ساخته است.

سید عبدالمجید شریف زاده افزود: به همین نحو، سرایش اشعار و پردازش منظومه­‌هایی غرا که عذوبتشان ماء معین را یادآور است، پیوندی وثیق با هنر کتاب­ آرایی و نگارگری یافته و این دو چون دو بال، هنر را رهسپار اعتلا ساخته‌­اند.

وی در ادامه یکی از نفیس ­ترین نسخه­‌های مصور ایرانی را منظومۀ دلکش ورقه و گلشاه دانست که از طبع شعر عیّوقی تراویده و همانند داستان، زنده­‌کننده است و خاطرنشان کرد: اگر در آن داستان عشاق از حرمان جَستند، در این داستان، مکتبی مغفول در نگارگری به واسطۀ کشف نسخۀ مورد بحث، از نسیان رست؛ نسخه­‌ای مصور که وجود مکتب نگارگری سلجوقی را به ثبوت رسانده و امکان پژوهش در نگاره­‌های آن را ممکن و میسر ساخته است.

رییس گروه پژوهشی هنر های سنتی پژوهشگاه اظهار داشت: حال که چنین امکان ذی­قیمتی مهیا گشته، بر جمیع محققان است که با بستن کمر همت گام در وادی کسب معرفت در این خصوص نهاده و از آن مهمتر، با آراستن و نظم و نسق بخشیدن به یافته‌­ها و کشفیات، آن­ها را معرفی کنند. بر همین اساس پژوهش حاضر شکل گرفته و امید دارد بر گسترۀ دایره دانش هنر نگارگری ایرانی، هرچقدر نیز اندک، بیفزاید.

 وی با بیان اینکه نسخه پژوهی بر اساس ویژگی‎های زبانی همواره یکی از راه‏‌های مهم جهت پیشبرد مباحث این عرصه بوده تأکید کرد : لیکن کمتر دیده شده چنین عنایتی به ویژگی‎های تصویری نگاره‎های مندرج در نسخ مبذول شود، بنابراین مبنای اصلی تئوری در این پژوهش، بررسی و واکاوی نسخه مورد نظر بر اساس ساختار نگاره‎های آن بوده که توجه به مکاتب هم‎عصر و آثار آن‎ها را همواره مطمح نظر داشته است.

شریف زاده موارد اصلی مد نظر در سبک شناسی این نسخه را  ترکیب بندی، فضاسازی،  ساخت و سازو چهره گشایی (چهره‎سازی) عنوان کرد و افزود: سبک‌‏شناسی عبارتست از روش خاص ادراک و بیان افکار به وسیلۀ ایده پردازی، طراحی، نوع ترکیب‎بندی، رنگ‎آمیزی و طرز تعبیرـ سبک از یک اثر هنری که وجهۀ خاص خود را از لحاظ صورت و معنی القا می‎کند. سبک نیز به نوبۀ خویش وابسته به طرز تفکر نگارنده و نوع برداشت او از روایت و شامل دو موضوع فکر یا معنی، صورت یا شکل است .

شریف زاده تصریح کرد :توجه بـه جهـان زیسته به شکل‎گیری اثر هنری ارتباط مستقیم دارد؛ هر موضوع و فکری، شکل و قالبی برای تعبیر لازم دارد. بینندگان یک اثر هنری، از روی مشاهده و آشنایی با شکل اثـر، معنایی را که منظور نگارنده است در می‎یابند. فکر جداگانه بیان نمی‎شود بلکه در خود اثر مستتر است.

رییس گروه پژوهشی هنرهای سنتی پژوهشگاه خاطرنشان ساخت: از سوی دیگر فکر اصلی یک اثر هنری شکل آن را تعیین می‎کند و همین یگانگی فکر و شکل یا معنی و صورت است که بنیاد سبک را تشکیل می‎دهد. سبک شناسی اثر هنری را در سه زمینه باید بررسی کرد؛ نخست، فن، دو تخیل و سه ایده که جمع این سه منجرب به خلق اثر هنری می‎شود. سبک‌شناسی باعث درک عمیق‌تر آثار هنری و جوانب آن و پی بردن به روحیه و شخصیت صاحب اثر و جامعه زیسته نویسنده و نگارنده می‌گردد.

شریف زاده اظهار داشت: با بررسی نسخۀ ورقه و گلشاه با نگاه توصیفی و ساختاری که یکی از شیوه‎های سبک شناسی است، می‌‏توان گفت با توجه به دگرگونی‏‌هایی که در فن کتاب سازی و کتاب‎آرایی پدید آمد در این نسخه ترسیم نگاره‎ها به سادگی صورت گرفته و متناسب با آن آرایه‏‌ها و تزئینات نسخ نیز تغییر کرد و خط نسخ که در مقایسه با خط کوفی ساده و غیرترسیمی است رواج یافت و آغاز به کارگیری آرایه‎هایی چون اسلیمی و ختایی و همچنین تأثیر مضامین شعری در چهره نگاری این دوره دیده شد.

نظرات
شما اولین نظر دهنده باشید.

نظر شما






کلیه حقوق این سایت برای تجسمی آنلاین محفوظ است
با مجوز رسمی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به شماره 85173
نقل مطالب با ذکر منبع بلامانع است
Copyright © 2019 www.‎TajasomiOnline.ir‎, All rights reserved.
Powered by www.dorweb.ir