تجسمیآنلاین: طراحان مُد و لباس تا چه حد در طراحی منسوجات و لباسهای خود از هنرهای دیگر و خصوصاً نقاشی و نگارگری الهام و وام میگیرند؟ بارها از زبان دست اندرکاران و طراحان مد و لباس شنیدهایم که این عرصه، نیازمند رویکردهای خلاقانه و جدید برای جذب بیشتر مخاطبان و مصرف کنندگان است و مسوولان نیز بارها بر لزوم تقویت انگارههای هنر بومی در نظام کلان البسه ایرانی تاکید کردهاند. با وجود آن که کارشناسانِ امر همواره بر ضرورت کاربرد نقوش و طرحها و رنگهای بدیع و خلاقانه تاکید داشتهاند؛ اما همچنان شاهد مهجوریت نقش مایهها و عناصر ملی و بومی و اسلامی در طرحهایمان هستیم و طراحان مد و لباس کمتر از نقاشی و نگارگری ایرانی در تولیدات خود استفاده میکنند.
ریحانه هدایتی، یکی از طراحان مُد و لباس ایرانی در عرصه بین المللی است که طرحهای او مملو از نقش و رنگ و عناصر نقاشی و نگارگری است. او تاکنون در چندین نمایشگاه هنری نیز شرکت داشته است. هدایتی دو سال پیش به عنوان اولین هنرمند ایرانی در هفته مُد دبی شرکت کرد و توانست عنوان خلاقترین طراح سال 2022 را به خود اختصاص دهد و تندیس بانوی زرّین (گُلدن لِیدی) را که اعتبار جهانی دارد، دریافت کند.
هدایتی درباره سابقه استفاده از هنر نقاشی در دنیای مُد و لباس، میگوید: «این یک رسم جا افتاده است که طراحان مُد و لباس اغلب، ایدههایی را از مکتبها و سبکهای مختلف هنری وام میگیرند وآنها را در لباسها و محصولات مختلف خود منعکس میکنند؛ چه در قالب ارجاعهای ظریف از پالتهای رنگی نقاشان و چه به صورت انعکاس کامل یک سبک یا اثر هنری. در سالهای گذشته بسیار از ویژندهای مطرح عرصه مُد و لباس از جمله ایو سَن لوران، الکساندر مککوئین، لوئی ویتون و .... لباسها و منسوجاتی با الهام از نقاشیهای هنرمندانی همچون پابلو پیکاسو، پیت موندریان، گوستاو کلیمت و .... تولید و عرضه کردهاند.»
هدایتی ضمن مهم خواندن نقش ایدههای خلاقانه برای استایل هنری میافزاید: «یکی از اصلیترین ملزوماتِ کار یک طراح مُد و لباس این است که با مبانی هنرهای تجسمی از جمله آناتومی و طراحی فیگور آشنا باشد. از سوی دیگر، یک طراح مد و لباس میبایست به استایل هنری نیز اهتمام جدّی داشته باشد؛ چرا که استایل هنری نمادی از خلاقیت و نوآوری، و دارای یک جوهره صریح بیانی است که شما را به عمق هنر و خلاقیت میبَرَد و شاکله آن مبتنی بر رؤیا پردازی است. ایدههای خلاقانه در استایل هنری، این امکان را به طراح میدهد تا از مرزهای سنتّی و تکراری مُد بیرون رفته و با بهره گیری از عناصر بصریِ متفاوت، به جستجویی هنرمندانه و خلاقانه بپردازد. این جاست که طراح، با ترکیبها و فرمهای خاص و طرحهای نوآورانه میتواند به بیانی شخصی و منحصر به فرد از هنر برسد.»
این طراح معاصر درباره رویکرد و نگاه خود به مقوله حوزه طراحی مد و لباس تصریح میکند: «از یک سو به ریشهها و داشتههای خودمان متکی هستم و از سوی دیگر نگاهی به تاریخ هنر ایران و جهان دارم. در برخی طرحهایم سبک سوررئال را دنبال میکنم و جالب است بدانید که من در مجموعه قبلیام در فشن شوی دوبی از نگارههای استاد محمود فرشچیان استفاده کرده بودم. البته باید بگویم که نیاز بازار و شرایط حاکم بر صنعت مد و لباس نیز در اتخاذ رویکردهای من مؤثر است. من نقاشی روی پارچه انجام میدهم و اگر لازم باشد نقاشی روی بوم نیز انجام میدهم و آنها را به عنوان کلاژ روی لباس یا هر چیز دیگر حتی گل مصنوعی متصل میکنم.»
این طراح منتخب سال 2022 در هفته مُد دبی، با بیان این که همواره در طراحیهای خود تلاش میکند ضمن بهره گرفتن از عناصر بصریِ متفاوت، به جستجویی هنرمندانه و خلاقانه نیز بپردازد، میگوید: «من در طراحی مُد و لباس تلاش میکنم لباسهایی متناسب با فرهنگ ایرانی -اسلامی طراحی کنم. نباید فراموش کنیم که استفاده از نشانهها و عناصرِ مبتنی بر اصالتهای فرهنگی و میراث تمدنی و بشری در طراحی مُد و لباس به شکلی کاملاً هنرمندانه، میتواند به غنا و ماندگاری این رشته کمک شایانی کند.»
هدایتی در پایان درباره برنامههای آتی خود در این عرصه میافزاید: «من حال انجام مقدمات برای برپایی چند فشن شو در آینده هستم. همچنین تصمیم دارم یک مجموعه کامل از لباسهایی را که طراحی کردهام، به کودکان کار یا کودکانی که در کمپها ساکن هستند اختصاص بدهم؛ چرا که معتقدم انساندوستی و همدلی مرز نمیشناسد و همه هنرمندان در جایجای دنیا باید برای هم نوعان خود قدمی ولو کوچک بر دارند.»